ARCHIEF 2014

• EEN LEZING OVER HET KOLONIAAL WERFDEPOT
Op donderdagavond 11 september 2014 organiseert Herderewich een lezing over het Koloniaal Werfdepot. Leden en belangstellenden zijn van harte uitgenodigd voor deze lezing in de bibliotheek die om 20.00 uur begint. Vanaf 19.30 uur is de zaal open.

• 25 JAAR KRUIDENTUIN IN DE HORTUS
Vrijdag 20 juni was er een feestelijke bijeenkomst in de Hortus ter ere van het 25 jarig bestaan van de Kruidentuin.

Deze Kruidentuin is maar een heel klein stukje groen in de Gemeente Harderwijk, die door de jaren heen onderhouden en in stand gehouden wordt door de samenwerking van veel mensen en instanties.

25 jaar geleden is er aan de vereniging Groei & Bloei gevraagd of zij mee wilde helpen bij het realiseren en daarna het onderhoud van het in herstel brengen van een kleinstukje kruidentuin zoals in de tijd van de universiteit. Wanne Kok ging zich er voor inzetten en dat deed ze met veel passie. Zij verzamelde teksten en tekeningen voor het kruidenboekje en zij kocht zo nodig nieuwe planten.

25 Jaar geleden is bij de opening van de Kruidentuin de Zonnewijzer aangeboden door de toenmalige Winkeliersvereniging. En de jonge Ginkgo Biloba die toen in de tuin was geplant kregen zij van De Oudheidkundige Vereniging HERDEREWICH.

Ter nagedachtenis aan Wanne Kok en het vele velen werk dat ze gedaan heeft voor de kruidentuin draagt het nieuwe bankje ter ere van het 25 jarig jubileum haar naam. Het bankje is onthuld door de dochters van Wanne Kok.

De vereniging Herderewich bood een bordje aan met een herinnering aan het planten van de boom, 25 jaar geleden.

Ter gelegenheid van het 25 jarige jubileum van de Kruidentuin zijn er folders gemaakt. De folders liggen bij het VVV en wij hopen natuurlijk dat bezoekers van Harderwijk dan meteen besluiten om een kijkje te gaan nemen. Het is tenslotte bijna de achtertuin van de bibliotheek waar ook het VVV gehuisvest is.

• HERINNERINGEN AAN MEIDAGEN 1940 GEZOCHT

In mei 1940 had iedereen die in of om de Grebbelinie woonde er een: een evacuatiebericht met een adres waar men zou worden ondergebracht. De regering had namelijk besloten dat het gebied waar de Duitsers aan zouden vallen, en eigen vuur de bevolking bedreigde, ontruimd moest worden. Veel evacuees vertrokken naar Noord Holland en enkele tienduizenden, uit het gebied tussen Barneveld en Nijkerk, vonden een gastgezin in Putten, Ermelo, Harderwijk of Nunspeet.

Veel beschikbare vervoersmiddelen werden gevorderd ten behoeve van de evacuatie

Deze tijdelijke volksverhuizing – waarbij ook duizenden stuks vee betrokken waren – heeft zich in alle orde en rust voltrokken. Doordat Nederland snel capituleerde konden alle evacuees weer spoedig naar hun woning teruggekeren. Wel waren veel woningen beschadigd door “eigen vuur” vanuit Amersfoort.

Door “eigen vuur” vernietigde bakkerij en garage aan het Meuleneind in Voorthuizen

Doordat deze immense evacuatie maar 5 tot 7 dagen duurde is er in de historische annalen weinig tot niets over terug te vinden. Wel is er enkele jaren geleden een fraai boek (Dorpen op drift door José Huurdeman) verschenen dat de gebeurtenissen rond Leusden en omstreken beschrijft. Het doet je beseffen dat er vlak bij ons in de buurt er in mei 1940 zich heel wat ‘oorlog’ heeft afgespeeld.

OPROEP

Op 10 mei 2015 is het precies 75 jaar geleden dat de duitsers Nederland binnen vielen. De Stichting Oud Nijkerk en ik hebben wij het plan opgevat om volgend jaar dit stukje geschiedenis een gezicht te geven. Daarom ben ik op zoek naar ‘oudere’ mensen die zich de evacuatie ronde de Grebbelinie kunnen herinneren en/of jongere die er over gehoord hebben. Misschien heeft iemand zelfs nog oude fotoalbums in bezit met foto’s die wachten op herkenning.

Uit Nijkerk heb ik al 15 reacties ontvangen van mensen die mij hun herinneringen willen vertellen. Ook ben ik in het bezit van een handgeschreven verslag van de gebeurtenissen in Ermelo.

Maar uit bijvoorbeeld Harderwijk, Barneveld en omgeving heb ik nog geen verhalen.

Alvast hartelijk dank,

Wim Buitenhuis (T: (0341) 41 27 35

• EEN WAGEN VOL VERHALEN

Een wagen vol verhalen' is een project om verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland te verzamelen en te bewaren. Het project is een initiatief van Gelders Erfgoed en Omroep Gelderland, maar het publiek vult de site. De verhalen, de foto's, de filmpjes en geluidsfragmenten van de mensen die de tradities en gebruiken kennen, zullen van de site een mooie verzamelplaats maken.

De site zal ook de bron zijn voor het TV programma 'Een wagen vol verhalen' dat vanaf 29 september 2014 elke maandagavond te zien is bij TV Gelderland. Presentator Renate Schutte gaat dan met paard en wagen op zoek naar de verhalen die op de site zijn geplaatst. Een bijdrage aan de site kan daardoor ook een bijdrage worden aan het TV programma.

Op Radio Gelderland (elke dinsdagochtend om 09.40 bij Corine van Dijk), op Facebook, via Twitter, hoort en leest u nieuw toegevoegde verhalen en roepen we u op om ons te helpen bij de zoektocht naar informatie en mooie verhalen. Verhalen over tradities in Gelderland. Het hoeft dus niet specifiek Gelders te zijn, het mag ook een Gelderse invulling zijn van een traditie, een regionale variant of een lokaal tintje aan een landelijke traditie. 'Een wagen vol verhalen' is een bijzondere samenwerking, een crossmediaal en interactief project. Uniek, want niet eerder had het publiek zo'n belangrijke rol bij de samenstelling van een TV programma.

• LEZING OVER OUD EN NIEUW GROEVENBEEK

Woensdagavond 11 juni zullen Gert Schuurman en Theo Koster iets vertellen over het landhuis en bijbehorende landgoed Groevenbeek. Het landhuis is een van de best bewaarde Jugendstil villa’s uit de vorige eeuw en één van de hoogtepunten in het architectonische oeuvre van architectenbureau L.A. van Essen en J. van Zeggeren uit Harderwijk. Om de villa is een park aangelegd in Engelse stijl. Er is een boerderij, een koetshuis, een druivenkas en zelfs een watertoren te vinden. Natuurmonumenten is nu eigenaar van het landgoed en zegt erover:

”Oud Groevenbeek is geen toeristische trekpleister maar een goed bewaard geheim voor wie de moeite neemt er eens te gaan kijken!”

Kortom, leden van Herderewich en iedereen die belangstelling heeft is uitgenodigd te komen luisteren en kijken.

Bibliotheek Harderwijk.

Woensdagavond 11 juni.

De lezing begint om 20.00 u.

Zaal open om 19.30 uur.

• KAREL UITTIEN ERELID HERDEREWICH

Tijdens de jaarlijkse ledenvergadering van Oudheidkundige Vereniging “Herderewich” is vrijwilliger Karel Uittien benoemd tot erelid van de vereniging. Hij is het tweede erelid in de 40-jarige geschiedenis van de vereniging. Aan het begin van de vergadering kreeg Uittien de gouden draagspeld uitgereikt.

Karel Uittien was jarenlang bestuurslid en penningmeester van Herderewich. Hij is nog altijd actief als redacteur van het Vittepraetje, het kwartaalblad van de vereniging, en als vrijwilliger in de werkgroep Genealogie. Uittien is daarnaast vrijwilliger bij het Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe, waarin het gemeentearchief van Harderwijk is ondergebracht en staat bekend als een vraagbaak voor stamboomonderzoek in Harderwijk. In 2009 ontving Uittien al de Erespeld van de gemeente Harderwijk voor al zijn werk voor het historisch leven in Harderwijk.

• LEZING JOODSE HARDERWIJKERS

Op dinsdag 8 april zal de Harderwijker auteur Anton Daniëls in de bibliotheek van Harderwijk een lezing verzorgen over de geschiedenis van de Joodse gemeenschap in Harderwijk. Hij doet dit op uitnodiging van de Oudheidkundige Vereniging Herderewich, die aansluitend een ledenvergadering houdt in de bibliotheek.

Op 17 januari jl. verscheen van de hand van Anton Daniëls het boek “Joodse Harderwijkers. Herinneringen aan de Joodse gemeenschap”. Het boek, dat hij samen met journalist Nico de Bruijne heeft geschreven, is het resultaat van jarenlang onderzoek. Het schetst een beeld van de verdwenen Joodse gemeenschap van Harderwijk.

Door vele tientallen mensen te interviewen lukte het Daniëls een beeld van Joods Harderwijk samen te stellen vanaf circa 1600 tot heden. In de lezing van 8 april zet Daniëls uiteen waar hij tegenaan liep tijdens zijn onderzoek: verhalen over de markante families, personen en gebruiken in Harderwijk.

• NIEUWE BESTUURSLEDEN

Tijdens de ALV van 8 april jl. zijn de volgende nieuwe bestuursleden gekozen: Matty Moggré als voorzitter, Karel Kok als penningmeester en Martijn Pijnenburg als bestuurslid.

Mijn naam is Matty Moggré. Ik ben geboren in Brabant - mijn ouders waren Zeeuwen, - opgegroeid in Den Haag en tenslotte neergestreken in Harderwijk, waar ik nu bijna 40 jaar woon, als kleine zelfstandige.

Mijn loopbaan begon als schooljuf, mijn tweede school was de Prins Bernhardschool in Harderwijk, aan de Melis Stokelaan. Daar heb ik een kleine 12 jaar gewerkt. Daarna ben ik beleidswerk gaan doen, eerst in het onderwijs, later in de gezondheidszorg. Ik heb in de psychiatrie gewerkt en in het dovenonderwijs, maar ik bleef altijd in Harderwijk wonen.

Vorige zomer ging ik met prepensioen en vanaf dat moment ontstonden er tal van nieuwe mogelijkheden. Vorig jaar viel ook het Vittepraetje door de brievenbus met de oproep voor nieuwe bestuursleden en andere functionarissen.

Ik vind Herderewich een ontzettend leuke vereniging, met een mooi doel. Ik was echter altijd passief lid: ik ging op in mijn werk, actief in kerk en politiek (nu nog bestuurslid CDA). Maar nu krijg ik tijd, dus na de zomervakantie meldde ik me bij het bestuur en al gauw zat ik wekelijks in het archief. Ik ontmoette daar een enthousiaste, hard werkende groep vrijwilligers van Herderewich. Enkelen waren druk met het digitaliseren van gegevens over de 1e wereldoorlog. Het is immers in augustus precies 100 jaar geleden dat die verschrikkelijke oorlog uitbrak? Anderen houden zich bezig met het schrijven van artikelen voor het Vittepraetje. Ik heb me meer bezig gehouden met het schrijven van de kroniek 2013, samen met Joop Kooiman.

Zo af en toe kwam er iemand met de vraag of ik niet in het bestuur van Herderewich wilde.

Maar dat wilde ik niet. Ik was gewaarschuwd: Zo’n eerste jaar vrije tijd moet je niet meteen weer volstoppen met nieuwe verplichtingen. “Er komen vast wel anderen opdagen”, dacht ik steeds.

En die kwamen ook wel, maar die moesten toch ook weer afhaken. En de vacatures bleven.

Ik heb de knoop doorgehakt. Ik stel me beschikbaar als voorzitter van Herderewich. Ik heb als directeur van diverse kleine organisaties wel ervaring met het geven van leiding. In mijn laatste functie was ik directeur van De Kap, een organisatie voor informele zorg in Apeldoorn, vergelijkbaar met ZorgDat in Harderwijk. Ik heb daar genoten van het werken met vrijwilligers.

Mijn wens voor Herderewich is dat ze die geweldige organisatie blijft, met veel kennis over het verleden van Harderwijk, met een groeiend aantal leden, met een interessant aanbod van lezingen en workshops, met veel actieve vrijwilligers, die onderling veel plezier beleven, met zo’n prachtig onderkomen in de Vischpoort, dat aan veel meer aan toeristen en belangstellenden getoond zou moeten worden.

__________

Mijn naam is Karel Kok. Geboren op 01-11-1947 in Hierden (Frankrijk). Het laatste gedeelte van mijn 48 jarig werkzaam leven heb ik 35 jaar van mijn hobby mijn werk kunnen maken. Het restaureren van woningen, kerken en kastelen. Begonnen als timmerman en als uitvoerder en later projectleider. Natuurlijk kom je dan in aanraking met gemeentelijke monumentenzorg en - o.a. door mijn werkzaamheden in en om Harderwijk - ben ik ook lid geworden van Herderewich.

Enkele projecten waar ik trots op ben zijn de restauratie en onderzoek van de koppelpoort in Amersfoort, waar we als erkend restauratiebedrijf de prestigieuze Europa Nostra Award hebben gewonnen voor de beste uitgevoerde restauratie. (hiervoor hadden zich 23 landen ingeschreven). En is er ook één die ik niet wil vergeten “Het kerkje in Lage Vuursche “. Dan zijn er nog een aantal projecten in Harderwijk geweest zoals twee panden op de Vischmarkt, het oude Kantongerecht en natuurlijk het pand waar de huidige wereldwinkel in zit incl. het gedeelte van  de stadsmuur in de Doelenstraat. Als laatste noem ik de reconstructie van de fundering van de Luttekepoort, welke nu geposteerd staat in de Houtwalgarage  aan de Vitringasingel.

Nu ik meer vrije tijd heb, en het contact met het “oude” niet wil verliezen heb ik mij aangemeld bij Herderewich als vrijwilliger en als bestuurslid. Ik ben als gast bij een bestuursvergadering aanwezig geweest en het voelde goed aan. Daarom wil ik mij inzetten om via en met “Herderewich” het oude in Harderwijk te behouden.

__________

Mijn naam is Martijn Pijnenburg. Ik ben 26 jaar en geboren en getogen in Harderwijk. Voor zover ik weet ben ik altijd al geïnteresseerd in geschiedenis. Het kan heel goed dat dit door Harderwijk komt, een stad waar de geschiedenis overal om je heen is.

Na mijn middelbare school heb ik Geschiedenis met een master Cultureel Erfgoed gestudeerd aan de Universiteit Utrecht. Sinds begin 2011 werk ik voor Rabobank Randmeren, nu als kwaliteitsmedewerker op de afdeling Financieel Advies (hypotheken, vermogen). Naast mijn werk ben ik actief binnen de Rooms-katholieke geloofsgemeenschap en sinds januari van dit jaar als secretaris van de net opgerichte D66 afdeling Noordwest-Veluwe, die actief is in Harderwijk, Ermelo, Putten en Nunspeet.

De geschiedenis van Harderwijk boeit me al lang. Onder meer de onderbelichte geschiedenis van het Katholieke deel van de stad. Sinds 2006 beheer ik het parochiearchief van de R.K. parochie Harderwijk, en heb in 2008 i.s.m. Niek de Jong een aantal artikelen van de hand van medeoprichter en oud-pastoor Karel Mars postuum gepubliceerd: De Parochiekerken van Harderwijk. Momenteel werk ik – voorzichtig – aan een boek over kasteel De Essenburgh.

• HONGARIJE PLAZA MET HISTORISCHE LEZING

Op 15 maart 1848 werd Hongarije weer een zelfstandige staat. Die dag is in Hongarije nog steeds een nationale vrije dag, met allerlei officiële feestelijkheden en families die een dagje uit gaan. Een dag die traditioneel begint met het voorlezen van een beroemd gedicht van Sándor Petőfi, die hij ter gelegenheid van die gebeurtenis in 1848 schreef.

Het Bouw & Infra Park in Harderwijk zal zaterdag 15 maart 2014 van 11:00 - 17:00 uur gonzen van de Hongaarse activiteiten.

Om 15:00 uur zal er een lezing zijn van Mw. Ds. Dr. Margriet Gosker over de "Peregrinatie", de voettocht van honderden Hongaarse jongens, die na de Tegenformatie te voet naar Nederland kwamen om onder andere aan de Harderwijkse Universiteit theologie te gaan studeren. Een plaquette in Harderwijk herinnert daaraan. Leuk detail is ook dan de ambtsketting van de Harderwijkse burgemeester gemaakt werd door de Hongaarse kunstenaar Vilmos Huszár, die na 1956 zijn onderkomen in Harderwijk zocht. Om 14:00 uur zal er een lezing zijn van Theresa Mayor over de komst van Hongaren naar Nederland in en na 1956.

• BOEK OVER DE BOERDERIJEN VAN HIERDEN

In februari 2014 heeft de heer Teunis Hop in eigen beheer een boek uitgegeven over de boerderijen van Hierden. De titel van het boek is: Hierden - De boerderijen, bewoners en andere wetenswaardigheden.

Teunis Hop is lid van de werkgroep Genealogie van de Oudheidkundige Vereniging Herderewich. Omdat zijn interesse vooral Hierden betrof is hij in het Gemeentearchief begonnen met onderzoek in de kadastrale leggers van Harderwijk. Daaruit heeft hij de Hierdense percelen en hun eigenaren in een spreadsheet gezet.

De volgende stap was gegevens zien te achterhalen over de bewoners en waar mogelijk ook wat over hun ouders en grootouders. Voor dat laatste heeft hij dankbaar gebruik gemaakt van de gegevens van mevrouw R. Uittien-Jacobs die een genealogisch bestand heeft van meer dan 100.000 personen die genealogisch aan Harderwijk zijn gelieerd.

Daarna heeft hij met medewerking van de heer Marc Bouw, van de afdeling Bouwzaken van de gemeente Harderwijk, de monumentale gegevens gedigitaliseerd en gebruikt in zijn boek. Achter in het boek zijn een aantal pagina's gewijd aan de veldnamen in Hierden en is een index aanwezig met straatnaam en huisnummer van de besproken boerderijen.

Het boek kost € 24,95 en is per e-mail te bestellen bij de auteur op: hopver@hotmail.com.

Deze informatie is ook terug te vinden op: www.uittien.nl/hierden.htm

• PRESENTATIE BOEK GROTE KERK TE HARDERWIJK

Het bestuur van de Stichting Vrienden van de Grote Kerk te Harderwijk nodigt alle leden van Herderewich uit voor de feestelijke presentatie van het boek “De Grote of Onze Lieve Vrouwe Kerk te Harderwijk. Geschiedenis en monumentale geschilderde decoratie” door drs. Meta A. Prins-Schimmel.

Het eerste exemplaar van het boek zal op vrijdagavond 21 februari 2014 om 19.30 uur worden uitgereikt aan prof. dr. Henk van Os, oud-Harderwijker, universiteitshoogleraar Kunst en Samenleving aan de Universiteit van Amsterdam.

• VERJAARDAGSKALENDER VOOR HET GOEDE DOEL!

Potloodtekenaar Henk Bakker heeft een twaalfbladige kalender met vijftig prachtige potloodtekeningen gemaakt voor het goede doel. Een gedeelte van de opbrengst van deze verjaardagskalender, waarvan u jarenlang plezier zult hebben, gaat naar de stichting Vrienden van het Sint Jansdal, voor het project: “Angst verminderen bij kinderen”van de kindertienerafdeling van het St.Jansdal Ziekenhuis.

In deze twaalfbladige kalender staan prachtige oude en nieuwe potloodtekeningen over Harderwijk en Hierden. Voor meer uitleg over deze kalender verwijs ik u graag naar de website van Henk Bakker. www.henkbakkerpotloodtekeningen.nl. (YouTube filmpje)

• STADSMUREN HARDERWIJK: OPROEP VRIJWILLIGERS

Het is de bedoeling dit jaar een boek uit te geven over de stadsmuren van Harderwijk. Hierin zal de geschiedenis van deze stadsmuren in beeld worden gebracht en worden beschreven. Ook zal er een toeristische wandelroute langs de muren en muurresten worden opgenomen. Het zal gaan om een handzaam en breed toegankelijk boek over de vestingwerken en restauratie daarvan met een toeristische wandelroute in een oplage van minimaal 500 stuks. Het is de bedoeling het boek te presenteren tijdens de open monumentendag in september 2014.

De gemeente Harderwijk heeft hiervoor een projectteam opgesteld die bestaat uit een gemeentelijk projectleider en vertegenwoordiger(s) van Herderewich, het Gelders Genootschap en het streekarchivariaat, (zo mogelijk) aangevuld met één of meer andere deskundigen. Voor het tot stand brengen van dit boek wordt gezocht naar vrijwilligers. U kunt op twee manieren een bijdrage aan dit project leveren.